Sự việc có tính thời sự trong đời sống của cộng đồng, đất nước, nhân loại thường thu hút sự chú ý của mọi người, dễ nảy sinh những quan điểm khác nhau. Bản chất sự việc là như thế nào? Sự việc có tính tích cực hay tiêu cực? Sự việc có tác động như thế nào đến đời sống xã hội?… Những câu hỏi như vậy có được trả lời thuyết phục hay không là tùy ở quan điểm nhìn nhận về sự việc của mỗi người. Điều cần thiết khi trình bày ý kiến về một sự việc là phải trình bày rõ ràng, thể hiện được chủ kiến của bản thân, từ đó tác động tích cực đến nhận thức của người nghe, nhằm cùng nhau tìm phương án khả thi để giải quyết những hệ quả nảy sinh từ sự việc đó.
1. Trước khi nói
– Để chuẩn bị nội dung bài nói, em cần chọn được đề tài mà mình am hiểu và có hứng thú. Sau đây là một số gợi ý để em tham khảo:
+ Việc xả chất thải chưa qua xử lí của một đơn vị sản xuất công nghiệp.
+ Sự xuất hiện các sản phẩm trí tuệ nhân tạo và tác động của chúng đối với đời sống con người.
+ Việc phát hiện ra những hang động mới ở Quảng Bình.
+ Một dự án nhằm phát triển kinh tế, xã hội ở vùng sâu, vùng xa.
+ Việc thay thế hình thức dạy học trực tiếp bằng hình thức trực tuyến trong những tình huống cần thiết.
– Từ đề tài đã chọn, em cần lập dàn ý cho bài nói, với đủ các phần Mở đầu, Triển khai, Kết thúc. Trong từng ý, cần ghi thêm một số bằng chứng thực tế, số liệu, những đánh giá khách quan,… để sử dụng khi trình bày.
2. Trình bày bài nói
| Người nói | Người nghe |
| • Mở đầu: giới thiệu sự việc (có thể tạo sự lôi cuốn bằng cách thuật lại một mẩu tin, kể lại một câu chuyện, sử dụng tranh ảnh hay đoạn phim ngắn liên quan đến sự việc,…).• Triển khai: diễn giải để làm rõ bản chất của sự việc, đưa ra lí lẽ kết hợp với bằng chứng từ thực tế khách quan để thuyết phục người nghe đồng tình với ý kiến của mình.• Kết thúc: khái quát ý nghĩa của sự việc được trình bày, nêu phương án giải quyết, liên hệ trách nhiệm của mỗi người.Lưu ý: Khi trình bày ý kiến về một sự việc có tính thời sự, cần kết hợp lời nói với cử chỉ, nét mặt, ánh mắt,…; tăng cường sử dụng các phương tiện hỗ trợ như tranh ảnh, đoạn phim ngắn, các tài liệu liên quan đến sự việc,… | • Theo dõi để nắm bắt nội dung và cách trình bày bài nói; nhận biết mức độ tin cậy của thông tin khách quan, tính thuyết phục của ý kiến do người nói nêu ra; chỉ ra những hạn chế (nếu có) như lập luận thiếu lô-gíc, bằng chứng chưa đầy đủ hay không liên quan đến sự việc.• Có thể yêu cầu người nói cung cấp thêm thông tin, giải thích những điểm còn chưa rõ; trao đổi lại những chỗ chưa tán thành với cách nhìn nhận, đánh giá của người nói về sự việc. |
* Bài nói tham khảo
Chắc chắn rằng mọi người đã có dịp nghe đến một công cụ mới gần đây, đó là Chat GPT – một công cụ mạnh mẽ có khả năng đáp ứng mọi câu hỏi, thậm chí viết nên những bài văn hoàn chỉnh. Sự xuất hiện và phát triển của Chat GPT đang đặt ra một loạt câu hỏi về tương lai của con người và trí tuệ nhân tạo.
Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta. Không chỉ đơn thuần thay đổi cách chúng ta sống, làm việc và tương tác với nhau, AI còn mang theo một loạt lợi ích đối với xã hội.
AI đã và đang giúp chúng ta giải quyết những thách thức phức tạp trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ y tế đến tự động hóa sản xuất. Nó nâng cao khả năng dự đoán và phân tích, giúp tăng cường năng suất, tiết kiệm thời gian và tối ưu hóa quy trình sản xuất. Thành quả của điều này là việc sản xuất ra các sản phẩm chất lượng cao với chi phí thấp hơn và đồng thời giảm lượng phát thải khí nhà kính đáng kể.
Ngoài ra, AI còn cải thiện cuộc sống hàng ngày của con người thông qua các tiện ích thông minh. Trợ lý ảo như Siri hoặc Google Assistant giúp chúng ta giải quyết nhiều công việc hàng ngày, từ việc lên lịch hẹn đến tra cứu thông tin. Các hệ thống học máy tùy chỉnh giúp tạo ra các giải pháp và quyết định phù hợp với từng cá nhân. Không chỉ dừng lại ở đó, AI còn góp phần quan trọng trong lĩnh vực y tế. Hệ thống AI có khả năng dự đoán bệnh tật và đề xuất phương pháp điều trị hiệu quả cho từng bệnh nhân, tăng cường khả năng chẩn đoán và giúp tiết kiệm chi phí cho người bệnh.
Liệu trong tương lai, trí tuệ nhân tạo có thể thay thế hoàn toàn con người không? Chúng ta không thể phủ nhận các lợi ích mà trí tuệ nhân tạo mang lại như giúp tiết kiệm sức lao động, phát hiện và giảm thiểu các rủi ro, và giảm bớt khoảng cách trong xã hội ngày càng phức tạp. Thế giới đang tiến về một tương lai hiện đại hóa và thông minh hơn với sự gia tăng của các thiết bị công nghệ cao. Tuy nhiên, cùng với những tiềm năng này, cũng đồng nghĩa với việc tăng tỷ lệ thất nghiệp do trí tuệ nhân tạo.
Tuy nhiên, trí tuệ nhân tạo không thể hoàn toàn thay thế con người. Đây là những sản phẩm do con người tạo ra và chỉ hoạt động dựa trên dữ liệu và thông tin cụ thể. Trí tuệ nhân tạo có khả năng tính toán và truyền đạt tri thức, nhưng nó thiếu trái tim và cảm xúc như con người. Nó có thể hỗ trợ trong lĩnh vực y học, nhưng không thể thay thế được sự cảm thông và sự chia sẻ của bác sĩ với bệnh nhân.
Cuộc sống cùng với trí tuệ nhân tạo và công nghệ cao là điều không thể tránh khỏi. Để sống hòa hợp và thoải mái với chúng, con người cần liên tục học hỏi và phát triển kỹ năng của mình. Như đã có người nói, “Giống như thời xưa, người cưỡi ngựa luôn thắng người đi bộ, nhưng phải học cưỡi nó, ai càng giỏi chế ngự thì chạy càng nhanh.” Trí tuệ nhân tạo là một con ngựa mà chúng ta phải học cách thao túng và sử dụng một cách sáng suốt.
Tuy nhiên, sự phát triển của AI cũng đặt ra một số thách thức đáng quan ngại. Một trong những vấn đề quan trọng là sự thay thế của công việc người lao động bởi máy móc thông minh. Việc này có thể gây ra tình trạng thất nghiệp và tạo ra khoảng cách gia tăng giữa những người có kỹ năng phù hợp với công nghệ và những người không có. Chính vì vậy, chúng ta cần xem xét cách để đảm bảo rằng sự phát triển của AI đi đôi với việc đào tạo và phát triển kỹ năng cho nhân viên để họ có khả năng thích nghi và cạnh tranh trong môi trường làm việc mới.
Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo cũng đặt ra câu hỏi về quyền riêng tư và an ninh thông tin. Với việc thu thập và phân tích dữ liệu ngày càng mạnh mẽ, có nguy cơ rò rỉ thông tin cá nhân và vi phạm quyền riêng tư của cá nhân. Do đó, việc xây dựng chính sách bảo mật dữ liệu mạnh mẽ và quản lý thông tin một cách cẩn thận trở nên cực kỳ quan trọng để bảo vệ quyền lợi của người dùng.
Tóm lại, sự phát triển của trí tuệ nhân tạo đã và đang tạo ra nhiều cơ hội và thách thức cho xã hội. Để tận dụng tối đa lợi ích từ AI và đảm bảo rằng nó phục vụ cho lợi ích chung, chúng ta cần tập trung vào việc quản lý, đào tạo nguồn nhân lực, và đặt ra các nguyên tắc đạo đức mạnh mẽ để hướng dẫn sự phát triển của nó. Sự phát triển này không chỉ là một vấn đề công nghệ, mà còn là một vấn đề xã hội đòi hỏi sự tham gia chặt chẽ từ cả chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng.
3. Sau khi nói
Tổ chức trao đổi, đánh giá, rút kinh nghiệm về hoạt động nói và nghe xoay quanh các khía cạnh sau:
– Sự việc được trình bày có tính thời sự không? Sự việc đó có ý nghĩa như thế nào trong đời sống của cộng đồng, đất nước, nhân loại?
– Người nói trình bày sự việc rõ ràng chưa? Đã thể hiện rõ ý kiến của cá nhân về sự việc chưa? Sử dụng lí lẽ và bằng chứng có phù hợp không?
– Cách người nói sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ và phương tiện hỗ trợ tương tác với người nghe đã đạt yêu cầu chưa?
– Người nghe có thái độ như thế nào khi người nói trình bày? Có thể hiện được sự chủ động, tích cực khi tiếp nhận thông tin và tương tác với người nói không? Nhận biết và đánh giá như thế nào về mức độ thuyết phục của bài nói?
