Câu 1 (trang 110 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Vẽ sơ đồ tư duy thể hiện luận đề, hệ thống luận điểm và những lí lẽ, bằng chứng tiêu biểu của mỗi luận điểm của hai văn bản: “Người con gái Nam Xương” – một bi kịch của con người và Từ “Thằng quỷ nhỏ” của Nguyễn Nhật Ánh nghĩ về những phẩm chất của một tác phẩm viết cho thiếu nhi.
Trả lời:
* “Người con gái Nam Xương” – một bi kịch của con người
* Từ “Thằng quỷ nhỏ” của Nguyễn Nhật Ánh nghĩ về những phẩm chất của một tác phẩm viết cho thiếu nhi
Câu 2 (trang 110 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Chỉ ra sự tương đồng và khác biệt trong cách đặt vấn đề và cách tổ chức luận điểm của hai văn bản Người con gái Nam Xương” – một bi kịch của con người và Từ “Thằng quỷ nhỏ” của Nguyễn Nhật Ánh nghĩ về những phẩm chất của một tác phẩm viết cho thiếu nhi. Từ đó, em rút ra bài học gì khi thực hành viết bài văn nghị luận văn học?
Trả lời:
* Sự tương đồng:
– Đăt vấn đề trực tiếp.
– Đi từ suy ngẫm về nhân vật, chi tiết để dẫn đến kết luận cuối cùng.
– Các luận điểm được tổ chức theo trật tự phù hợp, chặt chẽ, rõ ràng.
* Sự khác nhau:
| Chuyện Người con gái Nam Xương” – một bi kịch của con người | Từ “Thằng quỷ nhỏ” của Nguyễn Nhật Ánh nghĩ về những phẩm chất của một tác phẩm viết cho thiếu nhi |
| – Cách đặt vấn đề: Đặt vấn đề có trong nội dung của chính tác phẩm đang bàn luận.- Cách tổ chức luận điểm:Các luận điểm trong bài có vị trí, vai trò ngang bằng nhau. Sau mỗi luận điểm đều có các dẫn chứng, lí lẽ làm sáng tỏ luận điểm. | – Cách đặt vấn đề: Từ một vấn đề trong một tác phẩm văn học, tác giả suy nghĩ về một vấn đề chung và khái quát hơn.- Cách tổ chức luận điểm: Trong bài có các luận điểm lớn, trong mỗi luận điểm lớn lại có những luận điểm nhỏ hơn, giúp luận điểm chính thêm rõ ràng. |
– Khi thực hành viết bài văn nghị luận văn học, cần:
+ Có những luận điểm rõ ràng, liên kết khăng khít với nhau. Trong bài làm có thể có các luận điểm chính, sau đó đến luận điểm phụ; hoặc các luận điểm có vai trò ngang nhau, dùng lí lẽ, bằng chứng xác đáng để thuyết phục người đọc.
+ Cần đặt vấn đề trực tiếp, dễ hiểu, có sự liên quan với tác phẩm đang được bàn tới.
Câu 3 (trang 110 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Viết đoạn văn (khoảng 8 – 10 câu) phân tích vẻ đẹp ngôn từ của một đoạn trích truyện thơ Nôm hoặc tác dụng của yếu tố kì ảo trong một truyện truyền kì, trong đó có sử dụng cách dẫn trực tiếp hoặc cách dẫn gián tiếp
Trả lời:
Trong “Chuyện người con gái Nam Xương“, bên cạnh yếu tố tả thực, tác giả Nguyễn Dữ còn đưa vào những yếu tố kì ảo đặc sắc để gửi gắm những quan niệm và bộc lộ tư tưởng chủ đề của tác phẩm. Yếu tố kì ảo được xuất hiện trong phần cuối của tác phẩm, khi Vũ Nương được Linh Phi cứu, nàng trở lại dương gian để tạm biệt chồng con rồi trở về thủy cung. Yếu tố kì ảo còn được thể hiện qua chi tiết Vũ Nương khi nàng trở về sau khi được giải oan. Nàng “ngồi trên một chiếc kiệu hoa đứng ở giữa dòng” nước mênh mông của Hoàng Giang mà “nói vọng vào” những lời tạ từ với Trương Sinh rồi “bóng nàng loang loáng mờ nhạt dần” và biến mất khỏi dòng nước. Những yếu tố kì ảo tuy chỉ là những chi tiết nhỏ nhưng đã làm nên sự hấp dẫn, sự li kì, đặc sắc, cuốn hút người đọc cho những câu chuyện truyền kì. Thông qua những yếu tố kì ảo, tác giả Nguyễn Dữ đã lên án xã hội phong kiến bất công, chiến tranh phi nghĩa đã đẩy con người, đặc biệt là người phụ nữ tới đường cùng. Qua đó, ông cũng bày tỏ sự thương cảm sâu sắc của mình trước những số phận bi kịch của người phụ nữ trong xã hội phong kiến đương thời. Yếu tố kì ảo cũng là một chi tiết mà người dân ta dùng để bày tỏ những ước mơ, nguyện vọng của mình về một xã hội công bằng, công lý cho những người dân nghèo, bé nhỏ trong xã hội. Qua những chi tiết kì ảo trên, tác giả Nguyễn Dữ đã cho ta thấy được cuộc sống, số phận của những con người nhỏ bé, đặc biệt là người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa. Từ đó ta càng thêm trân trọng, yêu quý những người phụ nữ truyền thống, xinh đẹp, nết na như Vũ Nương.
